نگهداری کمپرسور اسکرو از اصلی‌ترین کارهای است که هر مدیر تولید یا مالک واحد صنعتی باید به آن مدنظر قرار دهد. این دستگاه بخش اصلی سیستم هوای فشرده محسوب می‌شود و کوچک‌ترین اشتباه در سرویس می‌تواند منجر به افت بازده یا حتی تعمیرات گران‌قیمت شود. در این مقاله، با موارد مهم و شیوه‌های کاربردی نگهداری کمپرسور اسکرو آشنا می‌شوید تا بتوانید طول دوام کاری خود را بیشتر کنید و از توقف‌های غیرمنتظره در فرآیند تولید جلوگیری کنید.
معرفی کوتاهی از کمپرسورهای اسکرو
کمپرسور اسکرو نوعی کمپرسور چرخشی است که با استفاده از دو روتور مارپیچی، هوا را متراکم می‌سازد. این کمپرسورها در صنایع مختلف مانند پتروشیمی، خودروسازی، داروسازی و کارگاه‌های تولیدی استفاده زیادی دارند.
از مهم‌ترین ویژگی‌های کمپرسور اسکرو می‌توان به عملکرد پیوسته، بازده بالا و نیاز کمتر به تعمیرات سنگین اشاره کرد.
مدل‌های «اویل‌فری» نیز وجود دارند که بدون روغن کار می‌کنند و برای صنایع حساس‌تر، مثل تولید مواد غذایی یا تجهیزات پزشکی، مناسب‌اند.
بخش‌های کلیدی کمپرسور اسکرو
برای فهم دقیق‌تر نحوه‌ی نگهداری، باید بخش‌های کلیدی این دستگاه را بشناسیم:
– سیستم خنک‌کننده: مسئول است دمای دستگاه را در بازه‌ی مطمئن نگه دارد.
– سیستم الکتریکی: از موتور، تابلو و سیم‌کشی تشکیل شده است.
– مدار فیلتر و روان‌سازی: از ورود ذرات و آسیب به قطعات جلوگیری می‌کند.
آشنایی با این بخش‌ها کمک می‌کند هنگام نگهداری منظم، هر بخش را به‌درستی بازبینی نمایید.
موارد حفاظتی در نگهداری کمپرسور اسکرو
پیش از هرگونه کارهای سرویس یا تعمیر، رعایت اصول ایمنی الزامی است. رعایت نکردن این موارد می‌تواند باعث صدمه شدید به دستگاه یا کاربر شود.
خاموش کردن و اطمینان از بدون فشار
قبل از باز کردن هر بخش، دستگاه را خاموش کرده و از خروج کامل هوای فشرده اطمینان حاصل کنید. در غیر این صورت، رها شدن سریع هوای فشرده ممکن است موجب صدمه شدید گردد. همچنین، اطمینان یابید که برق ورودی دستگاه قطع شده و برچسب «در حال سرویس» نصب شده است.
استفاده از تجهیزات و وسایل حفاظتی
اپراتورها باید هنگام کار با کمپرسور از عینک ایمنی، دستکش عایق و کفش ایمنی استفاده کنند. همچنین محیط اطراف دستگاه باید خشک، دارای جریان هوای کافی و عاری از اجسام آتش‌گیر باشد.
این اقدامات ساده می‌تواند ریسک‌های ممکن را تا حد زیادی کم کند.
سرویس منظم کمپرسور اسکرو
سرویس منظم عامل افزایش دوام کمپرسور است. در ادامه، برنامه‌ی زمانی کلی سرویس دستگاه را مشاهده می‌کنید:
| دوره زمانی | اقدام نگهداری | توضیح |
| روزانه | بررسی سطح روغن و فشار خروجی | اطمینان از عملکرد پایدار |
| هفتگی | تمیز کردن فیلتر هوا | جلوگیری از کاهش راندمان |
| ماهانه | بررسی تسمه‌ها و نشتی‌ها | کنترل وضعیت قطعات متحرک |
| هر ۶ ماه | تعویض فیلتر روغن و هوا | حفظ کیفیت هوای فشرده |
| سالانه | سرویس کامل سیستم خنک‌کننده | افزایش عمر موتور و روتور |
جایگزینی روغن و صافی‌ها
روغن کمپرسور اهمیت بالا در کم‌کردن سایش و کاهش دما دارد.
بهتر است روغن را هر ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت کاری یا طبق پیشنهاد تولیدکننده تعویض کنید. در هنگام تعویض، فیلتر روغن و فیلتر هوا نیز باید چک و در صورت لزوم تعویض گردند.
به‌کارگیری روغن مرغوب و فیلترهای اصلی، مانع ساییدگی اجزا می‌شود.
کنترل تسمه و بخش‌های مکانیکی
تسمه‌های لق یا کهنه می‌توانند موجب سرخوردگی یا صدای غیرمعمول شوند. بهتر است هر ماه تسمه‌ها را بازبینی و در صورت دیدن ترک یا تغییر شکل، آن‌ها را تعویض کنید.
تسمه باید در حالت کارکرد، میزان کشش استاندارد داشته باشد و در برابر آلودگی یا چربی حفظ گردد.
بررسی و نگهداری سیستم خنک‌کننده
سیستم خنک‌کننده وظیفه‌ی پیشگیری از داغ شدن دستگاه را بر عهده دارد. دمای بالا می‌تواند باعث صدمه شدید به روغن و قطعات مکانیکی شود.
تمیز کردن و پاک سازی رادیاتورها و خنک‌کننده‌ها
گردوغبار و چربی جمع‌شده روی رادیاتورها باعث کم شدن جریان باد می‌شود.
هر پانزده روز با استفاده از باد فشرده یا محلول پاک‌کننده‌ی مناسب، رادیاتورها و فن‌ها را تمیز کنید.
در فضاهای پرگردوغبار صنعتی، این بازه باید کوتاه‌تر باشد تا دمای کمپرسور همواره در سطح مطمئن باقی بماند.
نگهداری سیستم الکتریکی کمپرسور
قسمت برقی دستگاه شامل موتور اصلی، تابلو برق و کابل‌هاست. هرگونه خطا در این سیستم می‌تواند منجر به توقف فوری دستگاه یا آسیب به مدارها شود.
بررسی کابل‌ها و ابزارهای کنترل
به‌صورت دوره‌ای کابل‌ها، اتصالات و ترمینال‌ها را از نظر فرسودگی یا شل بودن بازبینی نمایید.
همچنین کارکرد سنسورها، رله‌ها و کنترلر PLC را تست کنید تا در زمان نیاز، ایرادها و خطاها به‌درستی شناسایی گردند.
توصیه‌های خاص برای کمپرسورهای اسکرو بدون روغن
در کمپرسورهای اویل‌فری (بدون روغن)، چون روغن‌کاری صورت نمی‌گیرد، قطعات باید با دقت بیشتری نظافت و کنترل شوند.
رادیاتورها، فیلتر هوا و کانال مکش هوا باید مرتب پاک‌سازی شوند.
استفاده از هوای تمیز و خشک در ورودی دستگاه، نقش زیادی در بیشتر شدن دوام روتورها دارد.
در صورت دیدن بالا رفتن حرارت یا صداهای غیرعادی، دستگاه باید سریع خاموش و بررسی شود.
پرسش‌های رایج (FAQ)
چگونه می‌توان دوام کاری کمپرسور اسکرو را افزایش داد؟
پاسخ: با انجام خدمات دوره‌ای، تعویض به‌موقع روغن و فیلترها، بررسی سیستم خنک‌کننده و رعایت موارد حفاظتی، می‌توان دوام کاری کمپرسور را به شکل چشمگیر افزایش داد.
چه زمانی باید روغن کمپرسور اسکرو را تعویض کرد؟
پاسخ: بهتر است روغن هر ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت کاری یا طبق توصیه‌ی سازنده تعویض شود تا روان‌کاری و خنک‌کنندگی دستگاه حفظ گردد.
چگونه می‌توان از خرابی کمپرسور اسکرو پیشگیری نمود؟
پاسخ: با بررسی مداوم فیلترها، کنترل دما، تمیز نگه داشتن رادیاتورها و انجام خدمات دوره‌ای، ریسک ازکارافتادگی دستگاه به حداقل می‌رسد.
آیا فیلترهای کمپرسور اسکرو باید به صورت دوره‌ای تعویض شوند؟
پاسخ: بله، فیلتر هوا و روغن باید بر اساس شرایط کاری و توصیه تولیدکننده به‌طور منظم تعویض شوند تا راندمان دستگاه افت نکند.
چه عواملی می‌توانند باعث افزایش دمای کمپرسور اسکرو شوند؟
پاسخ: گرفتگی فیلترها، کمبود روغن، کارکرد طولانی‌مدت و نقص مدار خنک‌سازی از مهم‌ترین عوامل افزایش دمای کمپرسور هستند.
خلاصه کلام :
مراقبت صحیح کمپرسور اسکرو، نه‌تنها مخارج تعمیرات را کاهش می‌دهد بلکه باعث بالا رفتن کارایی کل سیستم هوای فشرده می‌شود.
با رعایت زمان‌بندی سرویس، پاکیزگی اجزا و توجه به سیستم‌های خنک‌کننده و الکتریکی، می‌توانید دستگاه خود را مدت طولانی بدون خرابی استفاده کنید.
برای دانلود چک‌لیست کامل نگهداری کمپرسور اسکرو و مشاهده‌ی محصولات جانبی، به قسمت راهنما و پشتیبانی فنی وب‌سایت مراجعه کنید.
